طراحی عناصر نظرسنجی
چارچوب بندی و طراحی نظرسنجی مهم است. این نکات را برای به حداکثر رساندن اثربخشی نظرسنجی به خاطر داشته باشید:
• برای نظرسنجی خود یک عنوان تعیین کنید.
• یک مقدمه کوتاه در آن بگنجانید.
• هر جا ممکن بود، اطلاعاتی در مورد خودتان و اهدافتان ارائه کنید.
• بی نام و محرمانه بودن را، در صورت امکان، تضمین کنید ـ یا توضیح دهید که نتایج را چه کسانی خواهند دید و موافقت پاسخ دهندگان را در این مورد جلب کنید.
• در مورد نحوه بازگرداندن فرم نظرسنجی توضیح کاملی بدهید. پاکت های دارای نشانی و تمبر برای نظرسنجی های پستی در اختیار مخاطبان قرار دهید. هر جا مناسب بود اطلاعات تماس خودتان را هم بدهید.
• در پایان نظرسنجی اطلاعات جمعیت شناختی (سن، سطح تحصیلات، سطح درآمد و مانند آنها) را از پاسخ دهندگان درخواست کنید.
• در نظرسنجی های مکتوب، فضای کافی برای پاسخ دادن به سوال های باز در نظر بگیرید.
• به پاسخ دهندگان اجازه بدهید در پایان نظرسنجی در مورد آن اظهار نظر کنند. فضایی برای نوشتن در این مورد در نظر بگیرید، یا مطمئن شوید مصاحبه کنندگان از افراد درخواست بازخورد خواهند کرد.
• فضای زیادی را سفید (فاقد متن) باقی بگذارید.
• برای نوشتن تمام کلمات از حروف بزرگ استفاده نکنید ـ خواندن آنها دشوار است.
• در ابتدا سوال های خوشایند و ساده را بپرسید، سوال های حساس تر یا دشوارتر را در اواخر نظرسنجی مطرح کنید.
• برای مقیاس های موافق/ مخالف، ابتدا پاسخ های مثبت را ارائه کنید.
• گزینه های پاسخ را مخلوط کنید، مثلاً حتماً یک پاسخ «مخالف» یا منفی به برخی سوال ها، در واقع حاکی از یک رفتار یا دیدگاه مثبت باشد. این کار باعث می شود پاسخ دهندگان به اینکه همیشه پاسخ «موافق» بدهند عادت نکنند.
بهبود میزان پاسخ دهی
بهترین نظرسنجی دنیا از نظر طراحی هم ممکن است تعداد پاسخ مورد نیاز شما را تولید نکند. زیرا کسانی که نظرسنجی ها را دریافت می کنند غالباً به تکمیل کردن آنها اهمیت نمی دهند. برخی از ما مخاطب نظرسنجی های بسیار زیادی هستیم ـ نامه های پستی، تماس های تلفنی در هنگام شام خوردن، صفحاتی که در هنگام کار کردن ما با رایانه روی مونیتور باز می شوند (Pop – Up). شیوه هوشمندانه اجرای یک نظرسنجی مستلزم استفاده از روش های گوناگون برای ترغیب افراد به پاسخگویی است.
در اینجا سه شیوه برای کمک به بهبود دریافت پاسخ را ارائه کرده ایم:
1- خوب طراحی کردن نظرسنجی ـ نکات مورد اشاره بالا درخصوص طراحی را رعایت کنید تا میزان دریافت پاسخ را به نحو قابل توجهی بالا ببرید. احتمال پاسخ دادن مخاطبان به نظرسنجی های خوب سازماندهی شده و قابل فهم، بیشتر است.
2- حفظ زمان نظرسنجی در حد معقول ـ نظر سنجی خود را زیاد وقت گیر نکنید. افراد محدودی مایلند به چندین صفحه پر از سوال پاسخ بدهند.
3- برای پاسخ دهنده یک ارزش محسوس ایجاد کنید ـ یکی از بهترین راه های افزایش دادن پاسخ دهی اثبات ارزشمند بودن اطلاعات ارائه شده برای پاسخ دهنده است. مثلاً، اگر خواهان نظرشان هستید، به آنها بگویید از پیشنهادهایشان برای تأثیرگذاری بر کارشان استفاده خواهد شد. وقتی پاسخ ها را به یک نتیجه مثبت مرتبط می کنید، انگیزه آشکاری برای پاسخ دادن در آنها ایجاد خواهد شد.
راه دیگر ایجاد ارزش افزوده ارائه یک مشوق یا پاداش ملموس است. حتی یک هدیه کوچک برای قدرشناسی ممکن است به افزایش میزان پاسخ دهی کمک کند و مشوق ها به بهبود ارزش پاسخ ها هم کمک می کنند ـ مشخصاً تعداد پاسخ های «سایر» یا «نمی دانم» به نظر سنجی شما کمتر خواهد بود.
یافتن مشوقی که برای گروه هدف جذاب باشد، کلید موفقیت شماست. در اینجا برخی از انواع رایج تر مشوق ها را آورده ایم:
• هدایا ـ می توانید یک هدیه کوچک نه چندان قیمتی، مانند یک قلم یا دفتر یادداشت، را همراه با فرم نظرسنجی به مخاطب بدهید. این گونه هدایا را مشوق های پیش از نظر سنجی مینامند.
• کوپن ها ـ می توانید کوپن هایی را در بسته نظرسنجی قرار دهید، یا پس از دریافت یک نظرسنجی تکمیل شده آنها را برای فرستنده پست کنید. کوپن ها نوعاً برای خرید بعدی محصولات شرکت خودتان هستند. اما می توانید کوپن ها را برای هر چیزی که فکر می کنید پاسخ دهنده ممکن است بخواهد، ارسال کنید.
• برگه های قرعه کشی ـ همه نظرسنجی های تکمیل شده را در قرعهکشی برای یک جایزه بزرگ شرکت دهید. شما می توانید هزینه سفر، کالای رایگان، یا حتی پول نقد جایزه بدهید.
• سایر مشوق های ملموس پس از نظرسنجی ـ این مشوق ها ممکن است بلیت نمایش، دعوتنامه برای شام یا استفاده از باشگاه های تفریحی و مانند اینها باشند.
• استرداد بها یا تخفیف ـ برای نظرسنجی های رضایت مشتری، می توانید امکان استرداد بهای کالایی که مشتری اکنون خریده است را به عنوان پاداش پیشنهاد کنید.
به خاطر داشته باشید که پس از ارسال نظرسنجی اولیه، یادآورهایی را هم برای مخاطبان ارسال کنید. یک کارت پستال که یک هفته بعد از نظرسنجی می رسد ممکن است سبب ایجاد انگیزه در فرد برای تکمیل کردن آن شود. یادآورها ممکن است به اندازه پاداش ها موثر نباشند، اما می توانند سبب بهبود قابل توجه میزان پاسخ دهی شوند.